مشکل گشا از معروفترین نوع آجیل است که ریشه در باور مذهبی پیشینیان ما دارد. در واقع ترکیب این آجیل مانند آجیلهای معمولی شامل مغزها و دانههای خشکبار است که خواص و ارزش غذایی بالایی هم دارند.
ولی تفاوت آن با سایر آجیلها در باوری است که برخی مردم در مورد آن دارند. بهطوری که برای حل مشکلات یا برآورده شدن حاجات خود نذر میکنند تا در روز اول ماه، مقداری آجیل تحتعنوان مشکلگشا تهیه و در میان مردم توزیع کنند. علاوهبر حل مشکل و گشایش امور، افرادی که به این باور اعتقاد دارند، آن را در افزایش رزق و روزی، دوری از چشمزخم و قضا و بلا موثر میدانند.
آجیل مشکل گشا که امروزه در بسیاری از جشنها و مراسم مذهبی توزیع میشود، فقط یک باور مذهبی نیست و از فرهنگ دیرینه ایرانیان قدیم نشات میگیرد. این آجیل علاوه بر مشکلگشا، با نامهای لرک و گاهنبار هم معروف است.
نام گاهنبار به زمان زرتشت برمیگردد و در واقع نوعی آیین مذهبی در آن زمان بوده است. این نام از گاه و یا اوقات برگرفته شده و مربوط به زمانی است که مردم شش زمان مخصوص در سال، بخشی از مایحتاج و آذوقه خود را برای شکرگزاری بخشش میکردند. البته اصل این بخشش به قدیسها و فروهرها میرسید.
ولی این رسم هم باب بود که برخی افراد در زمان مواجهه با سختی و داشتن حاجت، نذری را که شامل سکه یا محصولات کشاورزی یا آجیل بود، بین مردم توزیع میکردند. امروزه این آجیل یا را هم برای رفع حاجتها در مراسمهای مذهبی به عنوان نذر به کار میبرند و هم در میهمانیها و دورهمیهای شب یلدا و چهارشنبهسوری کاربرد دارد.
مغزهای آجیل مشکلگشا
آجیلهای مشکل گشا دارای ترکیبات متفاوتی هستند که میتواند با توجه به سلیقه و بودجه افراد انتخاب شود. اما بهطور معمول باید شامل هفت ترکیب پسته، بادام، فندق، نخودچی، کشمش، نقل و توت خشک باشد. البته میتوانید مغزیجات دیگری مانند خرما، گردو، بادامزمینی و شکلات را هم به آن اضافه کنید. بهخصوص اگر از اطلاع داشته باشید، احتمالاً این مغز را هم در آجیل خود فراموش نخواهید کرد. هرکدام از این مغزیجات هم طعم خوشمزهای دارند و هم ترکیب آنها ارزش غذایی و خواص زیادی برای بدن خواهد داشت که یک میانوعده مغذی را فراهم میکند.
برای تهیه و توزیع آجیل مشکل گشا این مغزها را با هم ترکیب کنید و در پارچههای توری کوچک با روبانهای رنگی بپیچید. میتوانید از کیسههای شفاف پلاستیکی هم استفاده کنید و درب آن را با منگنه ببندید. در این زمینه استفاده از کاغذهای تزئینی یا کیسههایی کوچک با نخهای پلاستیکی برای بستن کیسه هم میتواند زیبایی بصری بسته آجیلی شما را افزایش دهد.
در مورد خواص آجیل مشکل گشا باید به این نکته اشاره کنیم که مانند فواید زیادی برای سلامت بدن دارد. این خوراکی مغذی با داشتن مغزها و میوههای خشک حاوی ویتامینها، مواد معدنی و همچنین، آنتیاکسیدان، پروتئین، فیبر و چربیهای غیراشباع است.
به همین دلیل است که مصرف منظم این آجیل در کاهش التهابات تاثیر دارد. انرژی مورد نیاز بدن را تامین کرده و احساس خستگی را کاهش میدهد. توصیه میکنیم این آجیل را بهعنوان میانوعده بهخصوص در ساعات کاری و پیش از فعالیتهای ورزشی یا مطالعه درسی مصرف کنید.
این آجیل سیستم ایمنی را تقویت کرده و در پیشگیری از برخی بیماریهای مزمن هم موثر است. چون ویتامینها و مواد معدنی مانند روی، سلنیوم و ویتامین E دارد که از بدن در برابر عفونتها و بیماریهایی مانند سرماخوردگی حفاظت میکند.
از دیگر باید به تاثیر در سلامت قلبی و عروقی اشاره کنیم. چون به کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) منجر میشود. بهخصوص پتاسیم و منیزیم آن موجب تنظیم فشارخون خواهد شد. همچنین با ایجاد احساس سیری به سلامت گوارش کمک میکند. بهخصوص با داشتن فیبر بالا در بهبود نفخ و سوءهاضمه موثر است. چون ترکیب مغزها و میوههای خشک در تنظیم حرکات روده و جلوگیری از یبوست تاثیر مثبت دارند. سایر خواص آجیل مشکل گشا با داشتن آهن و کلسیم بهترتیب شامل پیشگیری از کمخونی و تقویت استخوانها است. در ادامه بررسی این آجیل فواید هر کدام از مغزیجات آن را مرور میکنیم:
پسته
پسته از اجزای مهم آجیلهای مشکل گشا است. ترکیبات مهم پسته شامل کربوهیدراتها، اسیدهای آمینه، پروتئین، چربیهای مفید، املاح معدنی و ویتامینها است. املاح معدنی اصلی پسته کلسیم، روی، آهن، سدیم، مس و پتاسیم هستند. ویتامینهای اصلی آن هم ویتامین C، B6، تیامین، فولات و غیره را شامل میشوند.
پتاسیم و منیزیم آن سلامت قلب و عروق را حفظ میکند و پروتئین و چربیهای مفید آن در بهبود متابولیسم و تامین انرژی موثر هستند. از دیگر خواص مصرف پسته باید به درمان کمخونی، تقویت سیستم ایمنی، تقویت سیستم گوارش، تقویت حافظه، تقویت قلب و اعصاب، کاهش کلسترول خون، تقویت بینایی و غیره اشاره کنیم.